Niniejszy tekst został zaprezentowany przez Danutę Pisarek podczas zebrania Łódzkiego Oddziału PTPPd w lutym 2015 r. Tekst został przygotowany na podstawie materiałów szkoleniowych Krakowskiego Centrum Psychodynamicznego.

Otto Kernberg: Normalny narcyzm w wieku średnim i patologiczny narcyzm w wieku średnim.

 W poniższym wywodzie znajduje się streszczenie fragmentów książki O. Kernberga Świat wewnętrzny a rzeczywistość zewnętrzna. Teoria relacji z obiektem w praktyce.

Kernberg swoje poglądy na temat procesów i zadań rozwojowych dotyczących prawidłowego przejścia przez fazę wieku średniego rozwija wokół koncepcji:

• rozwiązania dylematu określonego przez Eriksona – integralność versus rozpacz i rozgoryczenie, rozumiane jako akceptacja własnego cyklu życia i ludzi, którzy stali się w nim znaczący, jako czegoś, co być musi i z konieczności nie znosi żadnych substytutów. W konsekwencji oznacza nową miłość do własnych rodziców, bez pragnienia, że powinni być inni oraz akceptację faktu, że nasze życie jest naszą odpowiedzialnością;
• Klein w obszarze wcześniejszych dylematów rozwojowych, dotyczących potrzeby korzystnego rozwiązania  preedypalnej zawiści i edypalnej zazdrości wobec obiektów rodzicielskich. To, pomyślne rozwiązanie, daje efekt odwrócenia, czyli zdolność czerpania przyjemności z osiągnięć własnych dzieci, bez zawiści związanej z utratą możliwości kreacji własnego życia w podeszłym wieku;
• Jaquesa, za którym rozwija tezę o nieuniknionej potrzebie uznania ostateczności śmierci i własnej destrukcyjności, co z kolei musi wyzwolić reakcję depresyjną. Ponowne przepracowanie pozycji depresyjnej pozwala na konsolidację zdolności do miłości przy jednoczesnym uznaniu własnej niedoskonałości, zawartej w impulsach agresywnych, a w efekcie uzyskanie spokoju i możliwości zachowania równowagi w schyłkowej fazie życia.

Wiek średni Kernberg plasuje między końcem 30. a początkiem 60. roku życia.